`Wanneer de kastanjes begin september al onder de bomen liggen belooft het een strenge winter´. Deze gevleugelde uitspraak is niet van mijzelf, maar van mijn oude moedertje.

De weerman belooft een warme septembermaand. De horizon trilt. Kinderen spelen op de strandjes langs de Lek en het zwembad in Schoonhoven is nog open. De laatste dag van het zomerseizoen dat het zwembad open is mag je je huisdier meenemen. Vorige jaar had ik mijn dwergpapegaai meegenomen. Overweeg dit keer de goudvis. Wel met schepnet. Stel je voor dat ze vast komt te zitten in het afvoerputje of op het klimtoestel in het pierenbad. Daarnaast is ‘Ranomi´ de onverwachte vrijheid niet gewend en zwemt er rustig tussenuit. Springt ze misschien over de zwembadrand in de er naast snelstromende Lek en kan ik een totaal gestreste goudvis ophalen ter hoogte van Lexmond. Onverwachte vrijheid ? Ik bedenk wat vrijheid precies is. In Den Haag heeft men bedacht dat ambtenaren op de diverse ministeries op vrijetijdscursus kunnen. De reden is dat ambtenaren teveel vrije tijd  hebben. Er kan worden gekozen uit een opleiding ‘bloemschikken’, ‘lampenkappen vouwen´, ‘glasblazen’ of ‘dakpan schilderen’. In de huidige economische (nood)situatie is het goed dat politici en ambtenaren zich kunnen ontspannen. Is dit de nieuwe definitie van het poldermodel ?  Begin jaren ’80 stond het poldermodel – met Ruud Lubbers en Wim Kok als grondleggers -  voor onderhandelingen tussen werkgevers, vakbonden en overheid over de arbeidsvoorwaarden en lonen. En wanneer er sprake was van een ernstige economische crisis - zoals in de begin jaren ´80 – dan kon de minister van Sociale Zaken besluiten om deze voorwaarden nog een bepaalde tijd in de ´ijskast te zetten´. Het nieuwe poldermodel betekent vrijetijdsbesteding en “bijscholing” in tijden van economische crisis en teveel vrije tijd. In het verlengde van het nieuwe poldermodel zullen er over 10, 20 jaar nog meer mensen veel vrije tijd hebben. Bij vele arbeidsprocessen nemen robots het werk over. In de ouderenzorg heeft de ‘knuffelrobot’ zijn intrede gedaan, de KLM overweegt na het opstappen van Camiel Eurlings als president directeur een `robotbobo` in zijn plaats te zetten, in hotel ´de dorstige reiger´ in Valkenburg wordt de room service verzorgd door een robot, bij de luchtmacht worden over 10 jaar de Joint Strike Fighters bestuurd door robotpiloten en in de koelcel van slagerij Spek op Bergambacht staat een robot 24 uur per dag koeien uit te benen. (Overigens : de JSF straaljagers schijnen in dezelfde fabriek gebouwd te worden als de Fyra treinen. Dat belooft wat met onze missie boven Syrie en Irak !) Naar verluidt overweegt zelfs landskampioen Ajax om tegen Barcelona 11 robots in te zetten. Frank de Boer twijfelt nog of hij zijn gehele technische staf vervangt door 4 assistent robots. Voor mij is het poldermodel veel meer. Kilometers fietsen en hardlopen langs boerenweggetjes, grienden en poldersloten. In absolute vrijheid.

 Naast de enorme vrijheid die we hebben en moeten koesteren maken mensen zich ook veel zorgen. Er is zelfs angst te bespeuren. Angst voor ebola en zwarte Piet. Zo vluchtte een oude vrouw op Ammers hals over kop haar woning binnen. Verderop in de straat zag ze een man in witte pak met een mondkapje lopen. Waarschijnlijk ging ze ervan uit dat er een doodzieke patient opgehaald werd die getroffen was door het dodelijke virus. Maar het bleek om de winterschilder te gaan. De vrouw zit nog steeds binnen. En mensen die zich zorgen maken over zwarte Piet kunnen vanaf 1 november bellen met de ‘Piet hulplijn’. (Toets 1 voor de Gele Piet, toets 2 voor de stroopwafelpiet, toets 3 voor de kanariepiet, toets 4 voor de ‘vergeetmepiet’ enz.)

…….Het Brand bier stroomt in kleine watervalletjes de Cauberg af. De warme septemberzon schijnt uitbundig. Mensen slaan elkaar vrolijk en uitgebreid op de schouders. De Limburgse ‘G’ overheerst in vrolijk Valkenburg, waar Michael Boogerd enthousiast staat te vertellen over zijn georganiseerde toertocht voor de Stichting Parkinson. We zijn net bovenop de Cauberg over de finish gekomen na 120 slopende (klim)kilometers. In de ochtend fietsen we door een zeer mistige Voerstreek. Ik zie nix van de Voerstreek. Het is zelfs zo mistig dat ik Mark die gedurende zo´ n 35 kilometer naast mij fietst al die tijd niet  gezien heb. Wel hoor ik het monotone gesnor van een derailleur, maar denk dat die van mij is. Wanneer we na het passeren van de Voerstreek bij Visee zijn aanbeland fietsen we ´40 jaar terug in de tijd´. Langs ons heen glijdt de Maas als een glinsterende smalle strook water en aan de kade staat een oude vervallen betonfabriek. De toertocht brengt ons hier over brokkelige oude betonplaten met richels en scheuren. Het Maaswater stinkt en de betonfabriek doet dat ook. Fietsen is niet prettig hier, maar het ergste moet nog komen. Nogmaals gaat de route de Maas over en plotsklaps bevinden we ons op een tweebaansweg waar ik even het idee heb dat we zijn aanbeland op het formule 1 circuit van Francorchamps. Toeterende auto´ s vliegen ons voorbij en ik sta werkelijk doodsangsten uit. Als we in de laatste 30 kilometer zijn aanbeland krijgen we alle hellingen van de toertocht nog voor de kiezen. En dat moet je in Limburg niet onderschatten. Wanneer je aan fietsen in Zuid Limburg denkt kom je al gauw uit op de Cauberg. Maar de Keutenberg en de Kruisberg zijn met afstand een stuk pittiger en moeilijker. Ze zijn kort en heel steil. De Keutenberg met 22% het venijnigst. Ik heb het idee dat ik daar recht omhoog rijd. Als ik over mijn stuur kijk zie ik het fraaie Limburgse landschap en de kale verlaten aspergevelden. De deelnemers aan de ‘Boogies Extreme Toertocht’ moeten hier vol in de beugels, het lichtste verzet, dansend op de pedalen. Klimmen op een racefiets, het is de meest ultieme vorm van duursport. De benen worden vierkant, hart – en longfunctie worden 1 en geen ander geluid dan je korte ademhaling, het geklots van de inhoud in je bidon en het zachte geratel van de geoliede ketting over de tandwielen.

-‘Langs heuvelpaden wil ik gaan’

-‘Nooit meer in de file staan´

-´Wijngaarden, bossen, heuvels en dan aan het eind de lange Cauberglaan´

-´Door majestueus Limburg kies ik ruim baan´

-´Weg van de waanzin van de dag´

-´Weet  met al het wereldnieuws geen raad´

-´Ebola, robotisering en het IS monster liggen op de loer´

-´Zelfs Zwarte Piet moet in de ban´

-´Het einde van onze Heilstaat……………!´

Wanneer we terugrijden vanuit warm en heerlijk Limburg overweeg ik maar snel de schaatsen uit het vet te halen. Overal kastanjes onder de van kleur veranderende kastanjebomen. Het is begin september, de mooiste zomermaand. Op een grote billboard langs de A2 ter hoogte van Roermond staat Doutzen Kroes afgebeeld. Over poldermodel gesproken……….!

Albert de Kluijver